گزارش شاخص گذرنامه هنلی در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد ایران با رتبه ۹۶ و امکان سفر بدون ویزا به تنها ۴۴ مقصد، یکی از ضعیف‌ترین گذرنامه‌های جهان را داراست.
در این فهرست، سنگاپور با رتبه اول و دسترسی به ۱۹۵ مقصد بدون ویزا، قدرتمندترین گذرنامه جهان است. کشورهای اروپایی و آسیایی مانند ژاپن، آلمان، فرانسه و کره جنوبی در رتبه‌های برتر قرار دارند، در حالی که افغانستان در رتبه آخر جای گرفته است.
دلایل ضعف جایگاه گذرنامه ایران
شاخص گذرنامه هنلی، اعتبار گذرنامه‌ها را بر اساس دسترسی بدون ویزا به مقاصد بین‌المللی ارزیابی می‌کند.
ایران با وجود منابع گسترده و موقعیت ژئوپلیتیک، به دلیل سیاست‌های ناکارآمد داخلی و خارجی، جایگاه بسیار ضعیفی در این رتبه‌بندی دارد.
محدودیت‌های بین‌المللی برای ایرانیان
محدودیت‌های بین‌المللی که ایرانیان با آن مواجه‌اند، حاصل سال‌ها سیاست‌های اشتباه و انزوای دیپلماتیک جمهوری اسلامی است.
تحریم‌های اقتصادی و سیاسی علیه ایران باعث شده تا بسیاری از کشورهای جهان روابط خود را با تهران محدود کنند و شهروندان ایرانی برای دریافت ویزا و سفرهای بین‌المللی با موانع جدی روبه‌رو باشند.
علاوه بر این، تصویرسازی منفی از ایران در رسانه‌های جهانی نیز به این محدودیت‌ها دامن زده است. نتیجه این وضعیت، کاهش فرصت‌های اقتصادی، تحصیلی و شغلی برای مردم ایران در صحنه جهانی است. تغییر این شرایط نیازمند بازنگری اساسی در سیاست خارجی و بازسازی اعتماد جهانی است.
فرصت‌های از دست‌رفته برای مردم ایران
سال‌ها سیاست‌های نادرست جمهوری اسلامی و تنش‌های بی‌پایان با جهان، فرصت‌های بزرگی را از مردم ایران گرفته است. از دسترسی محدود به فناوری‌های نوین و بازارهای جهانی تا کاهش اعتبار گذرنامه ایران، همه نشان‌دهنده سقوط جایگاه بین‌المللی کشور است.
میلیون‌ها جوان ایرانی از فرصت‌های تحصیلی و شغلی در کشورهای پیشرفته محروم مانده‌اند، و شرکت‌های داخلی از شراکت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی بی‌بهره شده‌اند.
این فرصت‌های از دست‌رفته، نه تنها رفاه مردم را به خطر انداخته، بلکه آینده نسل‌های بعدی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. بازگرداندن این فرصت‌ها نیازمند تغییرات ساختاری در نظام حاکم و بازسازی رابطه با جهان است.
این گزارش بار دیگر نشان‌دهنده جایگاه ضعیف ایران در نظام بین‌المللی است که ریشه در بی‌کفایتی دیپلماتیک و سیاست‌های انزواگرایانه جمهوری اسلامی دارد.
مردم ایران، که با محدودیت‌های اقتصادی و سیاسی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، حالا با مشکلات سفرهای خارجی نیز مواجه‌اند.
برای بهبود این وضعیت، تغییرات اساسی در سیاست خارجی و رفع انزوای ایران در جامعه جهانی ضروری است.