مرگ قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، زنجیرهای از تحولات را در منطقه آغاز کرد که به گفته تحلیلگران بینالمللی، پایههای نفوذ جمهوری اسلامی در خاورمیانه را لرزاند.
تام توگندهات، وزیر پیشین امنیت بریتانیا، در اظهاراتی جنجالی اعلام کرده است که رژیم ایران ظرف چند سال آینده به سقوط نزدیک خواهد شد.
او در گفتوگویی با روزنامه "گاردین" تأکید کرد: «کشتن سلیمانی جمهوری اسلامی را به یک "ببرکاغذی" تبدیل کرد.
این رژیم اکنون بهدلیل فشارهای داخلی و خارجی در حال فروپاشی است و فرصتهای واقعی برای گسترش آزادی در منطقه ایجاد شده است.»
آغاز زوال جمهوری اسلامی
به گفته توگندهات، مرگ سلیمانی نقطه عطفی در تغییرات سیاسی منطقه بود. سلیمانی که بهعنوان معمار نفوذ جمهوری اسلامی در عراق و سوریه شناخته میشد.
پس از کشته شدن بهدست نیروهای آمریکایی، خلأ بزرگی در ساختار نیروی قدس و سیاست خارجی تهران ایجاد کرد.این تحولات، با اعتراضات گسترده داخلی در ایران و کاهش اعتبار بینالمللی رژیم همراه شد.
تحلیلگران معتقدند که نقش ایران در حمایت از گروههای نیابتی مانند حزبالله و حماس نیز بهطرز چشمگیری تضعیف شده است.
پیامدهای سرنگونی بشار اسد
با سقوط حکومت بشار اسد، جمهوری اسلامی یکی از کلیدیترین متحدان منطقهای خود را از دست داد. توگندهات در این باره میگوید: «سوریه به نقطه شکست نفوذ تهران تبدیل شده است.
سرنگونی اسد نشاندهنده شکست استراتژی منطقهای ایران است و این سقوط، تسریعکننده زوال رژیم خواهد بود.»
خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنرانیهای اخیر خود بارها تلاش کرده است از بازپسگیری نفوذ ایران در سوریه سخن بگوید، اما شواهد حاکی از کاهش شدید نفوذ تهران در این کشور است.
آینده جمهوری اسلامی از نگاه تحلیلگران
تحلیلگران سیاسی بر این باورند که مرگ سلیمانی، همراه با مشکلات داخلی همچون فساد، سرکوب و بحران اقتصادی، رژیم ایران را به نقطه بحرانی رسانده است.
اعتراضات گسترده داخلی، کاهش ارزش ریال و تحریمهای بینالمللی، رژیم تهران را با چالشهای بیسابقهای روبهرو کرده است.
توگندهات پیشبینی میکند: «رژیم ایران ظرف چند سال آینده سقوط خواهد کرد و این فرصتی برای مردم ایران است تا آیندهای بهتر و آزادتر بسازند.»
پایانبندی
مرگ قاسم سلیمانی بهعنوان نقطه عطفی در تحولات خاورمیانه، تأثیری غیرقابل انکار بر نفوذ جمهوری اسلامی گذاشته است. با تضعیف جایگاه تهران در منطقه و افزایش فشارهای داخلی، آینده این رژیم بیش از هر زمان دیگری در هالهای از ابهام قرار دارد.