در حالی که جمهوری اسلامی ایران با بحران‌های متعدد داخلی و بین‌المللی دست‌وپنجه نرم می‌کند، صنعت گردشگری کشور نیز به مرز فروپاشی رسیده است.
کاهش چشمگیر ورود گردشگران خارجی، تعطیلی هزاران آژانس مسافرتی و نبود سیاست‌های مؤثر برای احیای این صنعت، همگی نتیجه‌ای جز نابودی یکی از بزرگ‌ترین ظرفیت‌های اقتصادی ایران نداشته است.
به گفته یکی از مدیران برجسته آژانس‌های گردشگری، از سال ۱۳۹۸ تاکنون رکود بی‌سابقه‌ای بر این صنعت حاکم شده است.
او تأکید می‌کند که توصیه مداوم کشورهای اروپایی و آمریکایی برای پرهیز شهروندانشان از سفر به ایران، به‌دلیل بازداشت‌های خودسرانه و تهدیدات امنیتی، یکی از عوامل اصلی سقوط گردشگری خارجی بوده است.
در همین حال، مدیر دیگری می‌گوید: «گردشگری داخلی نیز به‌دلیل قیمت‌های نامتناسب تورها با توان مالی مردم، عملاً از بین رفته است.»
چالش‌های امنیتی و فساد ساختاری
هشدار ۱۶ کشور به شهروندان خود مبنی بر اجتناب از سفر به ایران، ضربه سنگینی به اعتبار بین‌المللی این کشور وارد کرده است.
بسیاری از گردشگران خارجی، به‌ویژه از کشورهای اروپایی، از هراس بازداشت‌های خودسرانه و سوءرفتار مقامات، ایران را به‌عنوان مقصدی غیرقابل اعتماد می‌شناسند.
این در حالی است که وزارت میراث فرهنگی جمهوری اسلامی، حتی رانندگان ترانزیت و زائران مذهبی را نیز در آمار گردشگران بین‌المللی خود قرار داده تا تصویر بهتری از وضعیت گردشگری کشور ارائه دهد.
یکی از راهنمایان تور به نام حبیب‌زاده می‌گوید که از سال ۱۳۹۸ بسیاری از راهنمایان به‌دلیل بیکاری مجبور به ترک این حرفه شده‌اند.
او با اشاره به اینکه در شب یلدا تنها دو گردشگر ایرانی در تور کویر لوت شرکت کرده‌اند، این وضعیت را شرم‌آور می‌داند.
نابودی زیرساخت‌ها
از دیگر چالش‌های جدی، فروش هتل‌های وابسته به بنیاد مستضعفان است. این هتل‌ها که زمانی میزبان گردشگران خارجی بودند، اکنون به دلیل فقدان مسافر، در لیست فروش قرار گرفته‌اند.
مدیر یکی از آژانس‌های گردشگری تأکید دارد که نبود گردشگران جوان و درآمدزا، به‌دلیل تهدیدات امنیتی و محدودیت‌های اجتماعی، صنعت گردشگری ایران را به نقطه نابودی کشانده است.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی
تعطیلی بیش از نیمی از ۵ هزار آژانس مسافرتی کشور، کاهش درآمد فعالان این حوزه و جایگزینی آن‌ها با اپلیکیشن‌های آنلاین، از دیگر نشانه‌های بحران در این صنعت است.
یکی دیگر از آژانس‌داران اظهار می‌کند که ایران نه تنها مقصدی برای گردشگران خارجی نیست، بلکه حتی گردشگری داخلی نیز به دلیل فشارهای اقتصادی و اجتماعی، جایگاه خود را از دست داده است.
در مجموع، فساد سیستماتیک، بی‌کفایتی مدیریتی و سرکوب اجتماعی از عوامل اصلی هستند که نه تنها صنعت گردشگری، بلکه بسیاری دیگر از حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی ایران را به سمت نابودی سوق داده‌اند.
جمهوری اسلامی که روزگاری ادعا می‌کرد گردشگری می‌تواند جایگزین نفت شود، اکنون شاهد مرگ تدریجی این صنعت است.