در تحولی که می‌تواند معادلات راهبردی خاورمیانه را بازتعریف کند، دولت جدید سوریه به رهبری «هیئت تحریرالشام»، تلاش‌های خود را برای جذب سرمایه‌گذاری از کشورهای عربی آغاز کرده است.
این تحولات پس از سقوط بشار اسد و پایان حکومت او رخ داده و پیامدهایی جدی برای جمهوری اسلامی ایران، یکی از متحدان اصلی اسد، به همراه داشته است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، احمد الرشرع (معروف به جولانی)، رهبر شورشیان اسلام‌گرا و رئیس دولت جدید سوریه، در دمشق با یک مقام ارشد قطری دیدار کرد.
وی اعلام کرد که قطر آماده است در پروژه‌های مهمی از جمله زیرساخت‌های انرژی و بنادر سوریه سرمایه‌گذاری کند.
این دیدار نشان‌دهنده تمایل کشورهای عربی برای بهره‌برداری از خلأ قدرت ایجاد شده در سوریه است.
گسترش تماس‌ها با کشورهای عربی
الرشرع همچنین با ایمن الصفدی، وزیر امور خارجه اردن، ملاقات کرد. الصفدی که نخستین مقام ارشد یک کشور عربی است که پس از سرنگونی اسد به دمشق سفر کرده، اعلام کرد: «اردن آماده است در بازسازی سوریه نقش فعالی ایفا کند و همکاری‌های راهبردی با دولت جدید داشته باشد.»
این سفر تاریخی نشان‌دهنده تمایل کشورهای منطقه برای بازتعریف روابط خود با سوریه پس از پایان حکومت اسد است.
ضربه به جمهوری اسلامی
پایان حکومت بشار اسد، که سال‌ها با حمایت مالی و نظامی جمهوری اسلامی ایران بر سر قدرت مانده بود، ضربه‌ای سنگین به نفوذ منطقه‌ای تهران وارد کرده است.
در حالی که متحدان اسد یکی پس از دیگری از او فاصله می‌گیرند، جمهوری اسلامی با چالشی جدی برای حفظ جایگاه خود در منطقه مواجه شده است.
ترکیه، یکی از منتقدان سابق دمشق، با اعزام وزیر خارجه خود به سوریه، نشان داده است که دولت جدید را به رسمیت می‌شناسد و آماده همکاری است.
رقابت برای بازسازی سوریه
با فروپاشی حکومت اسد، سوریه به میدان رقابت اقتصادی جدیدی برای کشورهای عربی تبدیل شده است. قطر و اردن به عنوان پیشگامان این روند، در تلاشند تا با ارائه پیشنهادات اقتصادی جذاب، جایگاه خود را در بازسازی سوریه تثبیت کنند.
این اقدامات در حالی انجام می‌شود که ایران، که میلیاردها دلار در حمایت از اسد هزینه کرده بود، اکنون با دست خالی در حاشیه این تحولات قرار دارد.
پیامدهای منطقه‌ای
تحولات اخیر نشان می‌دهد که سقوط اسد نه تنها پایان یک دوره پرتنش در سوریه است، بلکه آغاز تغییری اساسی در نظم سیاسی خاورمیانه به شمار می‌رود.
کشورهای عربی که پیش‌تر مخالفان حکومت اسد بودند، اکنون به‌سرعت در حال پر کردن خلأ قدرت در دمشق هستند.
این تحولات، که با حمایت‌های اقتصادی و دیپلماتیک همراه است، جمهوری اسلامی ایران را در موقعیتی دشوارتر از گذشته قرار داده و نفوذ آن در منطقه را بیش از پیش تضعیف کرده است.